I/P POZİSYONER  NEDİR?

I/P Pozisyoner, akım olarak gelen sinyali pnömatik sinyale çevirerek vana konumunu değiştirmesini sağlayan elektronik cihazdır. Gelen akım 4-20mA’dir. 4-20mA ile vananın oransal olarak açıp kapatmasını sağlar. I/P Pozisyonerler single acting (tek etkili) ve double acting (çift etkili) olarak 2 çeşit aktüatörü besleme çıkışı vardır(Resim 7).

I/P Pozisyoner, aktüatörün boyunduruğuna takılır ve vana konumunun izlenmesi için bir geri besleme kolu ile aktüatörün miline bağlıdır(Resim 5). Bir kontrol sinyali vana aktüatörünün konumunu değiştirmek istediğinde, I/P pozisyoner doğru pozisyona ulaşana kadar aktüatörü hareket ettirmek için gerekli gücü gönderir. Bunun için de yüksek basınçlı hava kullanır.

Temel olarak I/P Pozisyonerler, kontrol vanaların en uygun kontrolü sağlamasına yardımcı olur.

 

SRD991 MANUEL

 

                                                  1-Montaj Nasıl Yapılır?

En önce I/P Pozisyonerimizin arkasına (Resim 1)  “lever” kolunu montajlarız. Daha sonra

(Resim 2) ok işaretiyle gösterilen ve (Resim 1)  “D” işaretiyle gösterilen yerleri denk gelecek şekilde oturtup sol ve sağdaki deliklerden cıvata ile montajlarız. Bu işlemi yaparken lever kolu ile vananın üst kısmındaki çubuğun, lever kolunun ortasından geçirerek (Resim 4’deki gibi) montajlarız. Nihai olarak (Resim 5) duruma geliriz.

Lever kolunu montalarken dikkat etmemiz gereken I/P Pozisyonerin arkasındaki çubuğun çentik bölmesi lever kolunun tam tersine bakmalıdır. Veya çentik kısım ile ok işareti birbirine bakmalıdır (Resim 6).  Vana hareket ederken bu yönü referans alarak hareket edecektir.

1                2   

 

 

3               4

 

 

5               6

 

 

7

 

Eğer biz I/P Pozisyoneri Resim 5’deki gibi montajlar isek hava regülatöründen gelecek olan boruyu (Resim 7)“⇒” işareti ile gösterilen yere takarız. Pozisyoner havayı (Resim 1) “D” ile gösterilen delikten aktüatöre vereceği için pozisyonerin açık olan iki deliğini körleriz. Körlemeyi kaçak olmayacak şekilde yaparız ki gelen havayı pozisyoner daha kontrollü bir şekilde aktüatöre aktarsın. 

8                   9   

 

Eğer I/P Pozisyoner’i Resim 9’daki gibi sol tarafa montajlar isek, hava regülatöründen gelen boruyu (Resim 7)  I/P Pozisyoner’in yan tarafındaki bulunan giriş oku “⇒” ile belirtilen yere takarız. Ve üst tarafında bulunan “<= I”  çıkışı ifade eden yerden gelen boruyuda (Resim 8) aktüatöre takarız. Ve daha sonra “<= II” ifade edilen deliği bir körleyici ile körlememiz gerekiyor. Bunun nedeni hava çıkışını engellemek. Eğer körlemezsek ya da hava kaçırırsa I/P Pozisyoner sağlıklı çalışmaz.

Not: SRD991 I/P Pozisyoner her tip vanaya marka ve modeli fark etmeksizin montaj parçalarını değiştirerek montajını ve kalibrasyonunu yapılabiliyor.

 

 2-Nasıl Kablo Bağlantısı Yaparız?

() artı yüklü kabloyu I/P Pozisyoner’in üstündeki 11 numaralı girişe, (-) yüklü kabloyu, 12 numaralı girişe bağlarız. 4-20mA ile çalışan pozisyonerimize vereceğimiz her değer de yüzdelik olarak açmasını sağlar. 4mA’de %0, 8mA’de %25, 12mA’de %50, 16mA’de %75, 20mA’de %100 açmamızı sağlar.

1     2   

 

3-Nasıl Kalibrasyon Yaparız?

SRD991 I/P Pozisyoner’imiz Enerji verildiği zaman ( min. 3.5mA ) ekran menüsü yaklaşık 3 sn sonra açılır.

     MENÜ                                 DOWN                       UP  

Ana menüye giriş ve çıkış       Önceki menü veya     Sonraki menü veya 

için bu buton                           parametre                   parametre

                                               MENÜ VE PARAMETRE ONAY VE GİRİŞ İÇİN 

                                               DOWN VE UP TUŞLARINA BİRLİKTE BASILIR.

 

İlk kullanışta ekrana dil seçeneği gelir. Buradan dil seçimini yaparız. Onay butonu aşağı yukarı tuşlarına(downup) birlikte basılarak yapılır.

               

 

Daha sonra ekran yönü (ters veya düz) olması ile ilgili ekran karşımıza çıkacaktır. Buradan vananın montaj durumuna göre nasıl rahat ekranı görebilecek isek o pozisyonu seçip onaylanır.

              

              

Dil ve ekran yönü onayından sonra otomatik olarak SRD991 ana menü ekranına geçilir.

 

         I/P Pozisyoner Seçenekleri ve Tanımı

    1.MOUNTING

Pozisyoner montaj yönü belirlenir.

1. Lin LEFT: Linear aktüatöre sol taraftan montaj veya direkt montaj pozisyonunda seçilir.
2. Lin RİGHT: Linear aktüatöre sağ taraftan montaj durumunda seçilir.
3. Rot CCLOCKW: Rotary aktüatörlerde saat yönünün tersi dönüş yapan vana montajlarında seçilir.
4. Rot CLOCKW: Rotary aktüatörlerde saat yönünde dönüş yapan vana montajlarında seçilir.

 

    2.AUTOSTART

Kalibrasyon yapılan bölümdür.

Up ve Down tuşuna birlikte basılarak Autostart menü içerisine girilir.

Onay verilir.

 

              

 

2.2 Standard: Burada Standart kalibrasyon onaylanır (up ve down tuşlarına birlikte basarak ) ve kalibrasyon işlemi başlatılmış olur.

I/P Pozisyoner otomatik olarak kalibrasyonunu yapacak ve işlem bittiğinde ana ekrana geçecektir.

İşlem 2-3dk sürmektedir. Ve önerilen kalibrasyon seçeneği Standart kalibrasyondur.

 

             

 

2.3 Enhanced: Geliştirilmiş kalibrasyon seçeneğidir. Bu seçenekte I/P Pozisyoner vana için çok daha hassas kalibrasyon yapmaktadır. Bu seçenekte kalibrasyon 5-6dk sürmektedir.

 

2.5 Fast Response: Bu seçenekte I/P Pozisyoner’in kalibrasyonu daha hızlı yaparak kalibre eder. Bu seçenekte kalibrasyon süresi 1-2dk sürmektedir.

 

            

 

3.VALVE ACTİON

I/P Pozisyoner’e gelen sinyale karşı alacağı konumu belirler. Örneğin: 4mA’de vana kapalı, 20mA’de açık konumda veya tam tersi konumlanmayı belirler.

Bu menüye girmek için 2 tuşa aynı anda basarak (Up-Down) içerisindeki seçenekleri görebiliriz.

               

3.1 Direct:

               

Önerilen seçenek “direct” seçeneğini seçeriz. Direct seçeneğinde vanaya 4mA akım gönderdiğinde vana tam kapalı, 8mA’de %25 açık 12mA’de %50, 16mA’de %75 ve 20mA’de %100 açık konumda olur. 

3.2 Reverse:

Reverse seçeneği seçildiğinde 20mA’de kapalı, 16mA’de %25, 12mA’de %50, 8mA’de %75 ve 4mA’de tam açık konuma gelir.

4.VALVE CHARACTERİSTİC

 

             

 

Valve Characteristic seçeneğinde vananın açma ve kapama yüzdeliğini ayarlar.

4.1 Linear:

                                    

 

 

Debi yüzdesi klapenin açıklık yüzdesine göre doğrusal olarak artar.

Vanaya verilen komuta göre yüzdelik konumu belirler.

Örneğin: I/P Pozisyoner’e %25 açılsın komutu verildiğinde stroke değerinin %25 kadar açar.

 

4.2 Equal Percentage:

 

 

                                  

Klapenin herhangi bir konumda hareketi, bu konumdaki akıştan bağımsız olarak mevcut akışı eşit bir yüzde ile artırır.

4.3 Quick Opening:

                                        

 

Klapenin az bir hareketiyle akış nihai değerine hızlıca yaklaşır. Quick Openin karakteristikli vanalar on/off kontrol vanalarında ve maximum kapasiteye ani ihtiyaç durumlarında kullanılır.

4.4 Custom:

                                        

 

Kullanıcı tanımlı karakteristik özelliğine sahiptir. Kullanıcı 2 ile 22 nokta akışkanlık yüzdesi belirler ve bu noktalara ani geçişler yaparak vananın istenilen konuma gelmesi sağlanır. 

5. LIMIT AND ALARMS OF VALVE

 

                

Vananın istenilen limit ayarları ve set edilmiş değerlerin dışına çıkıldığında uyarı vermesi sağlanır.

5.1 Lower Limit:

                                 

 

Set edilen değere kadar kapatır, set edilen değerin altına düşmez.

Örneğin; Kapatmasını istediğimiz alt limit %2, biz pozisyonere kapatması için vereceğimiz sinyali verdiğimizde vana %2’e kadar kapatır. Artık %100 ve %2 arası kullanabiliriz.

5.2 Cutoff Low:

                               

Cutoff’a girdiğimiz değer %3 ise vana %3 altına geldiğinde %2,9 veya %2,9’un altına inmez direkt olarak kendini hızlıca kapatır, %0’a düşer. Hangi yüzdelik orana set edersek o değerin altına geldiğinde direkt olarak %0’a düşer.

5.3 Cutoff High:

         

                                  

 

Cutoff High’da girdiğimiz değer %97 ise vana %97’nın üstüne geldiğinde yüzdelik olarak artmaz direk %100’e geçer. Yani %97 olarak set ettiğimiz değere kadar yüzdelik olarak açar, fakat %97,1’e geldiğinde vana direkt olarak %100 konumuna geçer.Cutoff High’da girdiğimiz değer %97 ise vana %97’nın üstüne geldiğinde yüzdelik olarak artmaz direk %100’e geçer. Yani %97 olarak set ettiğimiz değere kadar yüzdelik olarak açar, fakat %97,1’e geldiğinde vana direkt olarak %100 konumuna geçer.

5.4 Upper Limit:

             

                    

Upper limit’te pozisyonere set edilen üst limiti belirler. Örneğin; %90’a set ettiğimizde 20mA’de bile %90 üzerine çıkmaz. En fazla açılacak %’lik değeri belirleriz.

5.5 Splitr %0:

             

                      

 

Vananın kabul edeceği en düşük değere set edebiliriz. Örneğin; Vana gerçekte %5 açık pozisyoner bu %5 açıklığı %0 olarak kabul görüp %5’den başlar.

5.10 Setting Valve %100:

 

                      

 

Vananın kabul göreceği en yüksek değere set edebiliriz.

Örneğin; Vana %100’de gerçek açıklık değeri %98,4 olsun istersek, artık vana %100’ü %98,4 olarak kabul eder. Yani vanaya %100 aç dersek gerçekte %98,4 olarak açacaktır.

 

                     

 

5.11 Stroke:

               

                   

 

Her vananın bir stroke değeri vardır. I/P Pozisyoner’den bu stroke değerini değiştirebiliriz.

Örneğin; Stroke değeri 30mm olan bir vananın stroke değerini 25mm olarak ayarladığımız zaman artık vana %0’da 0mm, %100’de stroke mesafesi olarak 25mm kadar açar.

5.12 Temperature Unit:

               

                      

Bu seçenekte sıcaklık ölçümü °C veya °F olarak gösterimini seçeriz.

 

       4-Nasıl FeedBack Kartı Takılır yada Sökülür.?

 

I/P Pozisyoner ‘e Feedback kartını takmak için (Resim 1) I/P Pozisyoner’in  kapağını sökeriz.

Daha sonra karşımıza çıkan ekran kartını 7 vidasını sökerek yavaşça çıkartırız. Yavaş çıkarmamız önemli çünkü arkadan 2 kablo ile I/P Pozisyoner’ e bağlantılıdır. Kopma ya da çıkma meydana gelmemesi için tam olarak çekmeyiz.

Ve elimizde olan bu ekran kartının arka bölmesinde (Resim 2) bağlantı çubukları vardır. FeedBack’in iç yüzeyi pozisyonerin iç tarafına gelecek şekilde yerleştirebiliriz. Veya FeedBack içindeki deliklerin dolu ve boş olanlarına göre çubukların olduğu bölüme göre ayarlayabiliriz.

Taktıktan sonra aynı şekilde ekran kartını FeedBack’e ve içersindeki kablolara zarar gelmeyecek şekilde takarız.

I/P Pozisyoner ‘e FeedBack kartı takıldıktan sonra (Resim 3) C ve D girişlerine kablo bağlantısı yaparak geri bildirim alabiliriz. C ve D bölmeleri pozisyoner üstünde 83 ve 84 olarak göstergeli olacaktır.

C=83 () yüklü) ve D=84(-)yüklüdür.

Bu adımların tersi işleminde de FeedBack kartını rahat bir şekilde sökebiliriz.

 

     1              2  

 

 

   3

 

Pozisyonerin sağ üst köşesinde UP, DOWN ve MENU tuşları vardır. Bu tuşlara aynı anda üçüne birden 5 saniye gibi bir süre basarak I/P Pozisyonere reset atabiliriz.

 

 5- Neden I/P Pozisyoner Yaygın Olarak Kullanılır?

Çünkü, kullanımı en basit, arızalanma oranı en düşük, enerji tüketimi en az ve kurulu olan düzene en adapte olabilecek I/P Pozisyonerlerdir.

I/P Pozisyonerlere opsiyon olarak feedback’te takılabilir. Yani bir vananın gerçekten gönderilen sinyal doğrultusunda açtığı konuma gelip gelmediğini kontrol edebiliriz.

Yada geçen akışkanın basıncını veya sıcaklığını ölçerek vananın konumunu belirler.